Doc Club & Pub พื้นที่ทางเลือกสําหรับคนรักหนังนอกกระแส รับต้องปรับตัว เพิ่มช่องทางการรับรายได้เพื่อความอยู่รอดท่ามกลางยุคของโรงหนังมัลติเพลกซ์และแพลตฟอร์มสตรีมมิ่ง หวังเป็นพื้นที่สร้างความแตกต่างในวงการภาพยนตร์ไทย ฝั่งผู้บริโภคชี้ยังต้องมีอยู่เพื่อเพิ่มและรักษา คุณค่าของหนังไว้
โรงหนังอิสระหรือโรงหนังทางเลือก เป็นโรงหนังที่มุ่งเน้นในการฉายหนังนอกกระแสหรือหนังอินดี้ที่ไม่ได้มีการนํามาออกฉายเป็นวงกว้าง แต่ในปัจจุบันนี้นั้นผู้คนสามารถเข้าถึงภาพยนตร์ได้อย่างง่ายดายผ่านทั้งทางโรงภาพยนตร์มัลติเพล็กซ์ซึ่งครอบครองพื้นที่หลักของอุตสาหกรรมภาพยนตร์และแพลตฟอร์มสตรีมมิ่งที่เริ่มได้รับความนิยมมากยิ่งขึ้นเรื่อย ๆ นับตั้งแต่วิกฤตโควิด-19 อย่างไรก็ตามโรงหนังทางเลือกและโรงหนังอิสระกลับยังคงมีบทบาทที่สําคัญในการสร้างประสบการณ์การดูหนังที่ไม่สามารถหาดูได้จากที่ไหนได้ง่าย ๆ
นายกฤตวิทย์ หริมเทพธิป (พี่หมู) ผู้ร่วมก่อตั้ง Doc Club & Pub โรงหนังอิสระอธิบายว่าโรงหนังมัลติเพล็กซ์ และแพลตฟอร์มสตรีมมิ่งทําให้วัฒนธรรมการดูหนังค่อย ๆ จางหายไปและการดูหนังในโรงก็กลายเป็นผูกกับระบบทุนมากขึ้น ความท้าทายของโรงหนังอิสระคือการซ่อมและรื้อฟื้นวัฒนธรรมการดูหนังที่ขาดหายไปเป็นระยะเวลานาน จุดเด่นที่น่าสนใจ และเป็นเอกลักษณ์ของโรงหนังอิสระคือการที่อยากดูหนังแต่หนังไม่ได้มีให้ดูได้ตลอดเรื่อย ๆ เพราะหนังแต่ละเรื่องก็มีเวลาของตัวเองประเภทหนังที่เอามาฉายคือหนังที่โรงใหญ่ไม่ได้เลือกเอาเข้ามา เพื่อเป็นทางเลือกให้ผู้ชม ส่วนมากจะเป็นหนังขนาดกลาง เพราะว่าพื้นที่อื่น ๆ ก็ไม่ได้เลือกเอาไปฉาย และไม่สามารถสู้รอบฉายกับหนังขนาดใหญ่ได้ “การดํารงคงอยู่ของโรงหนังอิสระก็ถือเป็นพื้นที่ที่เปิดโอกาสสําหรับอุตสาหกรรมภาพยนตร์ การสร้างพื้นที่ฉายหนังก็เป็นประโยชน์กับทั้งฝั่งผู้ผลิตภาพยนตร์ได้มีพื้นที่แสดงผลงานที่หลากหลายกับฝั่งผู้บริโภคที่ได้สัมผัสประสบการณ์การดูหนังที่ไม่ได้หาดูได้ง่าย หนังมองหาคนดูและคนดูมองหาหนังเช่นกัน” นายกฤตวิทย์กล่าว
นอกจากนี้ Doc Club & Pub โรงหนังอิสระของนายกฤตวิทย์นั้นเป็นหนึ่งในตัวอย่างที่สําคัญของการสร้างโรงหนังอิสระ หรือโรงหนังทางเลือกที่สามารถปรับตัวให้สามารถอยู่รอดในโลกที่โรงหนังมัลติเพล็กซ์เเละระบบสตรีมมิ่งครอบครองพื้นที่ อุตสาหกรรมภาพยนตร์อยู่ได้ โดยทางร้าน Doc Club & Pub นี้นั้นปรับตัวโดยการที่ไม่ได้พึ่งพารายได้จากการขายตั๋วหนังเพียงอย่างเดียว แต่ทางร้านนั้นยังเปิดบริการเป็นร้านอาหารที่ขายอาหารและเครื่องดื่มตลอดทั้งวัน มีการเปิดเพลงจากดีเจทุกคืนวันพุธ และมีการเล่นดนตรีสดจากวงดนตรีอิสระทุกคืนวันศุกร์และเสาร์นอกจากนี้ยังมีด้านอื่นๆ ตามที่นายกฤตวิทย์กล่าวไว้ว่า “หนังสือที่เราทําเองในอดีตชื่อ Bioscope กับหนังสือที่น่าสนใจและเชื่อมต่อกับการดูหนังได้ เพื่อนก็เอามาให้เรา เพื่อให้คนที่มาดูหนังที่โรง ส่วนในเรื่องของการสร้างบทสนทนาหลังจากการฉายหนังมีสองแบบ อย่างแรกคือ เราสร้างบรรยากาศให้มันเกิดการพูดคุยกันได้ ซึ่งจากการประเมินจากตัวเองก็ยังไม่สําเร็จอะไรมาก ถือเป็นขั้นทดลอง อีกอย่างคือการหาผู้มีความรู้มาพูดคุยให้กับคนที่มาดูหนัง เราก็แบ่งเป็นสองส่วนคือ หนึ่ง พูดจากเนื้อหาหนังออกไป เช่น ถ้าหนังมาแตะประเด็นสังคม เราก็จะหาคนมาช่วยขยายมุมมองที่มีต่อหนัง กับอีกอันคือ มุมมองในเรื่องภาพยนต์ก็จะมาช่วยเติมในเรื่องของแนวคิดของการทําหนังเรื่องนั้น ๆ ของคนทําหนังประเภทนั้นๆ ให้คนดูหนังไปหาหนังแนวทางเดียวกันให้เห็นภาพกว้างไปกว่าเนื้อหาหนึ่งเรื่อง”
อย่างไรก็ตามโรงหนังเหล่านี้มักพบเจอปัญหาต่าง ๆ ที่ทําให้ได้รายได้ไม่เพียงพอที่จะดําเนินกิจการต่อไปได้ โดยปัญหาส่วนใหญ่นั้นเกิดจากการที่โรงหนังทางเลือกเหล่านี้นั้นไม่ค่อยนําหนังที่เป็นกระแสมาฉาย ทําให้ผู้คนที่เข้ามาดูก็อาจจะมีจํานวนน้อยลงเพราะคนอื่นมองว่ามันมีแต่หนังเฉพาะกลุ่มและเนื่องจากไม่ได้มีรอบหนังให้เลือกเยอะเมื่อเทียบกับโรงหนังมัลติเพล็กซ์ รายได้ที่เข้ามาก็จะน้อยลงตามกันไป แต่ถึงอย่างไรนายกฤตวิทย์กลับไม่ได้มองว่าสิ่งเหล่านี้เป็นปัญหาใหญ่ เนื่องจากเขามองว่า “การสร้างพื้นที่ฉายหนังที่สร้างความหลากหลายให้คนมาสัมผัส มันดีกว่าไมมีอะไรเลยให้กับคนดูหนัง” นายกฤตวิทย์กล่าว
ด้านนายปาณัสม์ ไทยภัคดีนักศึกษาวิทยาลัยนวัตกรรมสื่อสารสังคม เอกการผลิตภาพยนตร์และสื่อดิจิทัล มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ มองว่า โรงหนังทางเลือกแบบนี้เปิดโอกาสให้ผู้คนสามารถมาเปิดหูเปิดตากับหนังอื่น ๆ ที่เราไม่เคยคิดว่าจะได้ดูหนังบางเรื่องก็มีคนที่อยากดูแต่ไม่รู้จะไปดูที่ไหน โรงหนังทางเลือกจึงเป็นอีกหนึ่งตัวเลือกสําหรับคนกลุ่มนี้ อีกอย่างโรงหนังมัลติเพล็กซ์นั้นมักมาควบคู่กับระบบทุน หนังบางเรื่องที่ขายได้ขายดี ก็จะขยายระยะเวลาฉาย ซึ่งส่งผลให้ขาดคุณค่าเชิงศิลปะหรือคุณค่าของภาพยนตร์ในด้านอื่นไป
โดยนายปาณัสม์ได้กล่าวไว้ว่า “ผลของโรงหนังทางเลือกคือมันเพิ่มคุณค่าและรักษาดํารงไว้ซึ่งคุณค่าของภาพยนตร์โรงหนังทางเลือกนอกจากเอาหนังนอกกระแสใหม่ๆ มาฉาย มันก็ยังเอาหนังเก่า ๆ มาฉายด้วย ทําให้คุณค่าของภาพยนตร์เหล่านั้นถูกรื้อฟื้นขึ้นมา แถมโรงหนังก็เป็นพื้นที่สร้างสรรค์ศิลปะในตัวมันเอง เวลาจะฉายหนังใดหนังนึงมันก็จะรวมคนที่มีความชอบเหมือนกัน พอหนังจบก็ได้ถกเถียงพูดคุย หนังมันก็เหมือนมีชีวิตขึ้นมาอีกรอบ การมีอยู่ของ Doc Club & Pub ทําให้คุณค่าทางศิลปะของหนังพวกนี้ยังอยู่ต่อ”
อ้างอิงข้อมูลจาก
https://www.forbes.com/home-improvement/internet/streaming-stats/
https://docclubandpub.com/
